2017’de drone endüstrisinde neler oldu ?

2017 Drone Endüstrisinde neler oldu ?

2017 yılı başında drone endüstrisiyle ilgili öngörülen ana başlıklar droneların endüstriyel uygulamalarda daha fazla görüleceği, drone data management yazılımı platformlarının gelişeceği, otonomuçuş ve intelligent flight mode (akıllı uçuş modları)’nın kullanımının daha da yaygınlaşacağı ve buna uygun platformlarda uygulama marketlerinin oluşacağından bahsediliyordu. Bunların yanında özellikle drone sigortası, drone kargo taşımacılığı de dünyanın her yerinde daha da önemli bir konu olacağı en çok dillendirilen konuların başında geliyordu. Tabi tüm bunların gelişmesi için hükümetlerin ve regulasyonun drone endüstrisine bakışı ve yaygınlaşmasına izin vermesi en önemli ön koşuldu.

Geriye dönüp baktığımızda aslında 2017’deöngörülenlerin bir kısmı beklendiği oranda gerçekleşmedi. Endüstriyel ve profesyonel droneların yaygınlaştığına şahit olduk. Akıllı uçuş modları ve otonom uçuşlar artık bir endüstri standardı haline geldi. Drone sigortası dünyada belirli ülkelerde ve sigorta şirketlerinin poliçeleriyle belirli yere geldi ancak ülkemizde drone sigortası halen gelişmesi gereken bir alan olarak ortaya çıkmakta. Drone taşımacılığı ise 2017’de o kadar popülerliğine rağmen gereken ilerlemeyi ve gündelik operasyonun parçası olmayı henüz tam başarabilmiş değil. Afrika’da Ruanda,da drone ile ilaç taşıma gibi operasyonel ve gündelik alanıniçine girmesi dışında henüz tam anlamıyla çalışan bir sistem 2017’de çok fazla öne çıkamadı. Amazon bile bu alandaki onca pilot projesi ve patentlerine rağmen henüz tam anlamıyla çalışan bir dronekargo sistemini hayata geçiremedi. Bu alan ancak regulasyonun droneları ulusal hava sahası ne dahil temesiyle gerçek anlamda gelişebilecek uygulama olarak önümüzde duruyor. Ama teknolojik olarak burası aslında neredeyse tam anlamıyla yapılabilir hale geldi. Sivil Havacılık otoriteleri bu alanı ticarileşmeye açarsa hiç şüphesiz bu alan drone endüstrisinin en büyük umud vaad eden alanı olacaktır.

Regulasyon bir ülkede veya global ölçekte endüstrinin gelişmesi için en önemli ön koşul. Bu alanda Amerika özellikle FAA’in açıkladığı endüstri insiyatifiyle droneların ulusal hava sahasına entegrasyonu, test alanları ve şirketler ve kamunun işbirliklerini yeşertici mekanizmalar oluşturarak öncü sivil havacılık otoritesi oldu. Bu insiyatifle birçok drone firması yerel kamu kuruluşlarıyla proje iş birliğive uygulama yapma fırsatı yakalayacak ve droneları gündelik hayata daha da entegre etme fırsatı yakalayacak.

Drone endüstrisi genelde hobiciler ve endüstriyel uygulamaları olarak sınıflandırılmakta. 2017’de hobi alanında yüzlerce yeni ürün çıktı. Fiyatları 100 TL ile 6000-7000 TL bandında olan bu kategori genelde video çekimi yapmak üzerine büyümekte. Outdoor kameraların lideri GoPro da buraya kayıtsız kalmadı ve GoPro Karma dronunu piyasaya sürdü.

Endüstriyel drone pazarında ise en büyük uygulama alanı olarak yine havadan çekim hizmetleri yer alsa da daha spesifik uygulama olarak tarım ve ziraat uygulamaları tüm dünyada en fazla potansiyeli olan alan olarak değerlendirilmekte. Direk finansal geri dönüşlerin rekolte, ilaç kullanımı, ürün kalitesi gibi kısa zamanda görülebilmesi ve kırsal alanda drone kullanımının çok daha kolay olması sebebiyle bu alanda özellikle Amerika ve Avrupa’da kullanımlar çok arttı. Mısır, soya, arpa, vb sık ekimli alanlarda hem hastalıkların tespiti hem ilaçlama hem de rekolte tahmini en çok kullanılan alanlar olarak öne çıkmakta. Türkiye’de de bu alanda yeni birçok gelişme ve uygulama üniversiteler ve kamu kuruluşlarında görülmeye başlandı. Tabi bu tür droneların ve sensörlerin multispectral kamera ve NDVI gibi teknolojileri gibi görece pahalı drone ve yazılımlarına ihtiyaç duyması hedeflenebilir pazarı ve daha geniş kesimlere hitap edebilmesini kısıtlamakta.

Ülkemizde ise droneların en çok kullanıldığı alanlar termal kameralı dronelarla güvenlik alanında ve inşaat, emlak ve haritalama uygulamaları en çok droneların kullanıldığı alan olarak ortaya çıkmakta.

2017’deki droneları hardware (donanım) ve software (yazılım) olarak ikiye ayırarak incelemeye devam edelim.

2017’de Drone Hardware (Donanım) Alanında neler oldu ?

Oyuncak Drone (500 gr altı)

2016’da başlayan ama özellikle 2017 yılında ivmelenen Hobi segmentinde birçok oyuncak kategorisindeki Çinli üreticinin bir anda drone üreticisi olarak da ortaya çıkmasına şahit olduk. Mevcut üreticiler de daha ucuza daha fonksiyonel dronelar çıkarmaya başladı. Daha uzun menzilli, daha uzun uçuş sürelerine sahip ve daha kaliteli drone kameralarını entegre edip özellikle cep telefonu uygulamaları üzerinden kullanılan birçok drone modeli ortaya koydular. Selfie çılgunlığı “selfie drone”larla endüstriye de damgasını vurdu. Dünyanın en büyük üreticisi DJI da bu alana sessiz kalmadı ve yaz aylarında lansmanını yaptığı DJI Spark modeliyle bu alana da kayıtsız kalmayacağını ve “buraların abisi benim” dercesine herkese bir kez daha gözdağı verdi.

Hobi Drone (500 gr üstü dronelar)

Dünyanın en büyük drone firması DJI 2016’daçıkardığı DJI Mavic Pro ve DJI Phantom 4 Pro platformunun ekmeğini yemeye devam ederken özellikle DJI Phantom 4 Advanced, Advanced Plus, Phantom 4 Pro Obsidianve DJI Mavic Platinum gibi çok az makyajlanmış modellerle kar marjını arttırmaya devam etti. Geçtiğimiz yıllarda 6 ayda bir ürün çıkartan ve büyük değişiklikler yapan DJI rakipsiz olmanın şımarıklığııyla müşteriyi sağmayı yeğledi. Birçok hobiciyi sinirlendiren ve tepki çeken DJI sürekli fiyat arttırarak bu alanda istediği gibi tabiri caizse dans ediyor. Parrot gibi Yuneec gibi firmalar ya daGoPro Karma maalesef bu alnda DJI ile yarışamadı. Bu alanda 2018 yılında da yeni bir rakip göreceğimizi sanmıyorum. Zira DJI bu alanda inanılmaz maliyet avantajı ve dünya genelinde çok gelişmiş bir satış ağının avantajını sonuna kadar kullanacaktır.

Profesyonel ve endüstriyel drone

Inspire 2 gibi profesyonel dronelarını Zenmuse drone kamerası segmentindeki Zenmuse X5, ZenmuseX7, Zenmuse Z30 gibi ürünlerle destekledi. Endüstriyel kategorisinde ise Matrice 200 ve Matrice 210 platformlarıyla ve zirai drone AGRAS ürünlerini geliştirerek kurumsal şirketlere ve uygulamalara çok daha fazla önem verdiğini gösterdi. Yine bu alanda Zenmuse XT termal kamerası ile güvenlik alanına ve  güneş enerjisi çiftlikleri gibi alanlarda drone uygulamalarına özel önem vermeye devam etti. Burada da DJI’ın ana stratejisi hobi drone segmentindeki gibi küçük makyajlarla ürünleri çıkarmak oldu. Aslında tüm yeteneklerini sergilemeye hazır drone platformlarını yazılımsal kısıtlamalarla sınırlandırmakta. Özellikle AGRAS MG-1 ve AGRAS M- 1Sbuna en güzel örnek olabilir.

Tüm bu hazır off-the-shelf drone platformlarının yanında endüstriyel kategoride birçok uygulamada özel drone projeleri geliştirilmekte. Artık endüstriyel dronelar Dubai’de drone taksi gibi çok daha hayatın içine girmeye başlıyor. Endüstriyel dronelar için halen en büyük kısıt drone batarya ve drone motorları gibi özel üretim gerektiren donanımların halen tam anlamıyla ihtiyaçlara cevap verecek olgunluğa ulaşamamış olması. Lipo batarya teknolojisi burada da hem uçuş menzili hem uçuş süresini kısıtlamakta.

2017’de Drone Software (Yazılım) Alanında neler oldu ?

Drone yazılımları 2017’de çok fazla gelişme gösterdi . Özellikle data management ve big data, IOT , AR, VR uygulamaları alanında birçok yeni drone startup’ları ortaya çıktı. Otonom drone uçuşları sağlayan platformlar tüm dünyada endüstriyel ve hobi drone kategorilerini hedefleyen platformlar ortaya çıkardılar. DJI da yine bu alana yatırım yaptı ve DJI Flighthub ve DJI Ground Station Pro uygulamalarını öne çıkardı. Amerikalı 3DRda 3DR Solo’daki yaşadığı hayal kırıklığının ardından hardware alanından çekildiğini ve drone yazılım uygulamalarına ağırlık vereceğini açıkladı. Tüm bu şirketler otonom drone uçuşlarıyla yeni drone smartphone uygulamalarına ağırlık vermeye başladılar. 2018 yılı için de bu alanda çok hareketlilik yaşanacağı aşikar. “Dronelar artık gerçek anlamda akıllı telefonların kanatlı halleri” haline gelmeye başlıyor. Intel gibi firmalar MyriadX chipleriyle IOT alanında drone üreticilerine açarak entegre etme çalışmalarına hız verdiler. Qualcom gibi birçok chip üreticisi de drone’lara özel ürünlere ağırlık vermeye başladılar. Snapdragon gibi ürünlerle bu alana ne kadar önem verdiklerini göstermiş oldular.

2017’de drone dünyası çok hızlı gelişmeye devam etti. 2018 yılı için tohumlar atıldı. 2018 yılında beklenen gelişmeleri bir sonraki yazımızda değerlendirelim.