14 Temmuz 2025
14 Temmuz 2025
25
Orman yangınları, doğaya ve yerleşim alanlarına ciddi zararlar veren, kontrol altına alınması zor doğal afetlerden biridir. Son yıllarda, drone teknolojisinin gelişmesiyle birlikte yangınla mücadelede yeni bir dönem başlamıştır. Drone’lar, hızlı ve etkin bir şekilde bilgi toplama, analiz yapma ve yangınla mücadeleye destek sağlama imkanı sunar. Bu yazıda, orman yangınlarında drone kullanımının başlıca alanlarını inceleyeceğiz.
Drone’lar, özellikle sensör ve termal kameralarla donatıldığında yangının erken tespiti konusunda hayati bir rol oynar.
Hava Gözetimi: Drone’lar geniş alanları tarayarak yoğun duman, ısı artışı veya alevlerin varlığını tespit edebilir.
Erken Uyarı Sistemleri: Drone’ların sensörlerinden alınan veriler anında kontrol merkezlerine aktarılır ve böylece ekiplerin hızlı harekete geçmesi sağlanır.
Orman yangınları, değişken hava koşulları ve zor arazi şartları nedeniyle kontrol altına alınması güç olaylardır. Drone’lar bu konuda şu faydaları sunar:
Anlık Durum Tespiti: İnsansız hava araçları, yangının yayılım hızı ve yönü hakkında anlık ve güncel bilgiler sunar.
3D Haritalama: Drone’lar, arazinin üç boyutlu modellerini oluşturarak yangının etkileyeceği alanların daha iyi öngörülmesine yardımcı olur.
Drone’lar, yangınla mücadele ekiplerine çeşitli şekillerde destek olur:
Malzeme Taşıma: Acil ihtiyaç duyulan hafif ekipmanları zor ulaşılan bölgelere hızlıca taşıyabilir.
Ekiplerin Koordinasyonu: Havadan sağladığı kuş bakışı görüş ile sahadaki ekiplerin hareketlerini optimize etmeye yardımcı olur.
Yeni nesil drone’lar, yangın söndürme faaliyetlerinde de aktif rol oynuyor.
Yangın Söndürme Drone’ları: Su ya da yangın söndürücü kimyasalları taşıyabilen özel drone modelleri, dar alanlarda veya hassas bölgelerde etkili müdahaleler yapabilir.
Kurtarma Operasyonları: Drone’ların taşıdığı termal kameralar, engebeli arazi şartlarında kayıp ya da mahsur kalan bireylerin bulunmasında çok değerli bir yardımcıdır.
Yangın sonrasında drone’lar, zarar gören alanı hızla haritalandırarak çevresel etkilerin analizine katkı sağlar.
Hasar Tespiti: Drone ile elde edilen yüksek çözünürlüklü görüntüler, orman örtüsü, yaban hayatı ve yerleşim alanlarındaki kayıpların daha kesin bir şekilde belirlenmesine yardımcı olur.
Rehabilitasyon Planlaması: Yangın sonrasında dronelardan toplanan veriler, yeniden ağaçlandırma ve çevre düzenleme projeleri için kritik önemde temel bilgiler sağlar.
Türkiye, orman yangınlarıyla mücadelede drone teknolojisini en etkin kullanan ülkelerin başında geliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Orman Genel Müdürlüğü (OGM), Baykar gibi firmalarla iş birliği yaparak 2020’den bu yana Bayraktar TB2 ve benzeri insansız hava araçlarını (İHA) yangınların erken tespiti ve söndürme çalışmalarının yönetimi için kullanmaya başladı. Bu adımla Türkiye, Avrupa’da orman yangınlarında ileri İHA teknolojisi kullanan ilk ülke olarak öne çıktı.
Bu alanda hem kamu kurumları hem de özel şirketler aktif rol alıyor. Örneğin, Mavi Güvenlik, Asis ve Aser Teknoloji gibi yerli şirketler yapay zekâ destekli otonom drone sistemleri geliştirerek yangınların henüz başlangıç aşamasında algılanmasını hedefliyor. Geliştirilen teknolojiler sayesinde 2023 yılında Türkiye’de İHA’lar ile 2 binden fazla yangın tespit edildi. Üstelik İHA kullanımı, yangınlara ortalama müdahale süresini 45 dakikadan 11 dakikaya kadar düşürdü.
Drone teknolojisi, yapay zeka ve makine öğrenmesi entegrasyonuyla daha da etkili hale geliyor. Bu yenilikler, yangın öncesi risk analizi yapabilen sistemlerin geliştirilmesine ve yangının kontrol altına alınma sürecinin daha da hızlanmasına olanak tanıyacak.
Orman yangınlarında drone kullanımı, hem yangınla mücadele hem de kurtarma açısından büyük bir dönüşüm yaratmıştır. Drone teknolojisinin bu denli etkili kullanılması, insan kayıplarını ve doğal yıkımı en aza indirme potansiyeli taşıyor. Gelecekteki gelişmelerle birlikte drone’ların yangın mücadelesindeki rolü daha da kritik hale gelecektir.
Önceki