GPS Uyduları Çalışmazsa Drone’lar Nasıl Etkilenir ?

ABD hükümeti tarafından uzaya fırlatılan GPS uyduları dünya üzerindeki zamanı bildiren atomik saatlerle donatılmıştır. Universal Time Coordinated (Koordine Edilmiş Evrensel Zaman (UTC) ) sistemi doğru zaman damgalarını tüm dünyadaki elektrik güç şebekelerinden hava trafik kontrolüne, telekomünikasyon altyapısına ve her milisaniyenin milyonlara dönüştüğü yüksek hızlı finansal işlemlere kadar her şeyde zamanın senkronize olmasını sağlamaktadır ve bu sistemlerin düzgün çalışması için çok önemlidir. Bu bloga erişmek için kullandığınız İnternet hizmeti bile, tüm dijital iletişim sistemleri gibi verileri yönlendirmek için hassas GPS zaman damgalarına dayanır.

Dolayısıyla, GPS başarısız olursa, sonuçlar her alanda büyük bir felakete yol açacaktır.  Sivil hayatın her alanındaki neredeyse bütün kontroller kaybedilecektir. Telekom altyapıları felc olacak ve dijital televizyon ve radyo iletimine devam edemeyecek. Esasen, GPS’in tamamen çökmesi, hayatımızın düzgün işleyişine özgü herşeye zarar verecektir.

Dronelar için de GPS uyduları olmazsa olmazlardandır. Dronelar tüm uçuş boyunca GPS uydularından aldıkları sinyallerle lokasyonlarını kaydetmekte ve ona göre otonom uçuşlarına devam etmektedirler. Esasen drone savar ya da anti drone önleyici sistemlerin de ana çalışma mantığı droneların GPS uydu sinyallerini jammer vasıtasıyla önleme ve droneları etkisiz hale getirmek üzerine kurulmuştur. Droneların da GPS sinyallerine bu kadar bağımlı olması ve gelecekteki drone hava trafiği sistemlerinin hepsinin de GPS uydularına endekslenmis olması otonom sistemleri geliştirirken olası risklerden de haberdar olmamızı ve alternatif yöntemleri de incelememiz gerekliliğini ortaya koymakta.

GPS Uydularının alternatifi var mıdır ?

Dünya üzerindeki birkaç ülke ABD’ye ait GPS ile rekabet etmek için kendi uydu navigasyon sistemlerini kurdu. Rusya’nın GLONASS, Çin’deki BeiDou Navigasyon Uydu Sistemi (BDS) ve Avrupa Birliği’nün Galileo’su küresel düzeyde faaliyet gösterirken, Hindistan ve Japonya’da GEO (36000 km’deki jeosenkron uydular yere göre hep aynı yere bakarlar)  udyulara bölgesel navigasyon ve güçlendirme sistemleri geliştirildi. Türkiye’de uzay alanında henüz hayata geçmese de kendi uydularımız üzerinde bu tür bölgesel bir payload planlaması yapılmıştır. Önümüzdeki yıllarda atılacak uydularda yer alabilir.

GPS uyduları çalışmazsa ne olur ?

Aslında tarihte kısa süreli GPS çalışmaması durumu global ve yerel ölçekli yaşandı. GPS uydularının sinyalleri kesildi ve bu büyük bir kaosa sebep oldu. GPS uyduları atomik saatlerindeki arızalar dışında güneş patlamalarından da direk etkilenebilirler.

ABD Hava Kuvvetleri’nin bir GPS uydusunun hizmet dışı bırakıldığı Ocak 2016’da, diğer çalışan uydulara yanlış bir zaman damgası yüklendi. Saatleri 13 mikrosaniye – ya da saniyenin 13 milimetrelik – bir fark kaydedildi. Hata yazılı olarak küçük görünebilir, ancak devam eden kaos dünya genelinde 12 saatten fazla sürdü.

Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’nın çeşitli bölgelerinden gelen raporlar polis, yangın ve telsiz ekipmanının çalışmadığını ve elektrik şebekelerinde anormalliklerin tespit edildiğini söyledi. Daha da şaşırtıcı olan şey, kaymanın BBC dijital telsizin iki gün boyunca kapanmasına neden olmasıdır!

Yine Amerika’da 2009 yılında, Newark havalimanı çevresinde, hava trafik kontrolörlerinin uçaklar hakkında kesin konum bilgisi alamadıkları tespit edildi. Yapılan bir soruşturma, kamyon şöforünün işvereninin nerede olduğunu izleyememesi için jammer sinyal bozucu kullandığını ortaya çıkardı.

Artık birçok stratejik lokasyonda kullanılan anti drone ve drone savar sistemleri de aynı şekilde droneların düşmesine sebeb olabilmektedir. Droneları uçururken minimum 10 GPS uydusunu görmeden uçulmamasını tavsiye ediyoruz. Daha düşük uydularla da uçuş yapılabilir tabi ki ancak güvenli tarafta olmak için bunun altına düşülmemesini öneriyoruz. Şüphesiz 15-20 GPS uydusu ile uçan drone çok daha güvenli bir uçuş gerçekleştirecektir.

Dronelarla uçmadan önce bir başka tavsiyemiz her zaman güneş patlamalarını kontrol etmektir. Bunun sebebi güneş patlamalarının da GPS uydularına etkisinden ötürüdür.

Hatta 1859 yılında, dünya büyük bir güneş fırtınalarına tanık olmuştu ki bugün gerçekleşecek olsaydı, gezegenimizin etrafında dönen tüm uyduları nakavt edecekti. Carrington Etkinliği olarak bilinen bu olay Dünya’da şiddetli jeomanyetik rahatsızlıklara yol açarak ve telgraf sistemlerini bozacak kadar güçlüydü. NASA, bu konuda şöyle diyecekti “Şafaktan hemen önce… Dünya’nın her yerindeki gök, kırmızı, yeşil ve mor auroraslarda patlak verdi, o kadar parlak ki, gazeteler gün ışığında olduğu kadar kolay okunabilirdi. Gerçekten de, çarpıcı auroralar, Küba, Bahamalar, Jamaika, El Salvador ve Hawaii’ye yakın tropikal enlemlerde bile fırladı. ”

Sonuç olarak GPS uyduları hem bugün hem gelecekte diğer tüm sistemlerde olduğu gibi drone dünyasında da çok önemli bir yere sahiptir. GPS uydularının dronelarla kullanımında özellikle sinyal kaybı yaşanması istenmeyen sonuçlara yol açabilecektir. Bu konularda mümkün olduğunca devlet kurumları ve stratejik noktaların (Havalimanları, Askeri alanlar, Dolmabahçe Sarayı, Anıtkabir, Cumhurbaşkanlığı Konutu vb) yakınlarında drone uçuşu yapmamaya ve kritik endüstriye tesisler ve stadyumlar ya da miting alanlarında izinli uçuracaksak bile uçmadan önce GPS jammer ya da sinyal kesici olup olmadığına dair bilgi alamaya dikkat etmek gerekiyor.

Kırımsız uçuşlar !

Kaynak: http://geoawesomeness.com/what-would-happen-if-gps-failed/